Bu makalemde, Türk Medeni Kanunu, Milletlerarası Hukuk Mevzuatı ve Nüfus hizmetlerine ilişkin düzenlemeler ışığında kadın için bekleme süresi, bekleme süresinin kaldırılması ve yabancı mahkemece verilen boşanma kararına göre bekleme süresinin hesaplanmasını anlatmış bulunmaktayım.
İDDET MÜDDETİ YANİ KADIN İÇİN BEKLEME SÜRESİ NEDİR, NE KADARDIR?
Kanun koyucu kadınların evliliğin sona ermesinden itibaren yani boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 300 gün geçmedikçe evlenmelerini yasaklamıştır. Bundaki amaç, doğması muhtemel çocuğun soy bağında oluşacak sorunların önlenmesi ile tarafların ve çocuğun menfaatlerinin korunmasıdır. Zira kadının boşanma kararı verilmesinden itibaren 300 gün içerisinde doğum yapması halinde eski eş baba olarak sayılacak ve nüfusa bu şekilde kayıt edilecektir. Eski eşin baba olmaması durumunda da babalık davası yahut Soybağının reddi davası açılması gündeme gelecektir.
KADIN İÇİN BEKLEME SÜRESİ KESİN MİDİR? KALDIRILMASI MÜMKÜN MÜDÜR? NASIL KALDIRILIR? GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR? DAVA KİME KARŞI AÇILIR? DAVA NASIL İSPATLANIR?
Kadın için bekleme süresi kesin değildir. Bu süre doğurmakla sona erer.
Kadının eski eşiyle yeniden evlenmek istemesi yahut kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması durumunda bekleme süresinin kaldırılmasına karar verilir. Sürenin kaldırılması ancak mahkeme kararıyla mümkündür.
Davacının yerleşim yerinde mevcut olan Aile Mahkemesi ( Aile Mahkemesinin bulunmadığı yerlerde Aile Mahkemesi sıfatına sahip Asliye Hukuk Mahkemesi)’ ne yapılacak başvuru ile süre kaldırılarak kadının eski eşiyle yahut başka biriyle yeni bir evlilik yapması mümkün kılınabilinir. Açılacak bu davada davalı yoktur; yani dava hasımsız olarak açılır.
Bu davada şayet boşanmış eşler yeniden evlenmek isterlerse başkaca araştırmaya gerek kalmaksızın karar verilir.
Kadının eski eşiyle yeniden evlilik yapmak istememesi durumunda yapılacak yargılamada kadının gebe olup olmadığı doktor raporuyla tespit edilir.
YABANCI MAHKEMECE BOŞANMA KARARI VERİLİRSE BEKLEME SÜRESİ NASIL HESAPLANIR?
Taraflar yurtdışında boşanırlarsa, işbu boşanma kararının Türkiye’ de geçerli olması için boşanma kararının tanınması ve tenfizi davası açılmalıdır. Ne yazık ki genel bir yanılgı olarak kadın için bekleme süresinin Türkiye Mahkemelerinde verilen tanıma kararının kesinleşmesinden itibaren 300 gün olduğu düşünülmektedir. Oysa bu yanlış bir bilgidir.
27.11.2007 tarih ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun 59. Maddesi ile yabancı mahkemece verilen kesin hüküm ve kesin delilin etkisi düzenleme altına alınmıştır. Buna göre “ Yabancı ilamın kesin hüküm veya kesin delil etkisi yabancı mahkeme kararının kesinleştiği andan itibaren hüküm ifade eder.” Sonuç olarak, kadın için bekleme süresi olan 300 günlük süre yabancı mahkeme tarafından verilen boşanma kararının kesinleştiği tarih itibariyle başlayacaktır. Nitekim bu husus, 2006 yılında yürürlüğe giren Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 58.maddesinde “Boşanma tarihi, boşanma kararının kesinleştiği tarihtir. Yabancı mahkemelerce verilen boşanma kararlarının Türk mahkemelerince tenfiz veya tanıma kararı verilip kesinleşmesi halinde, yabancı mahkemece verilmiş olan kararın kesinleşme tarihi, boşanma tarihi olarak kabul edilir.” şekliyle açıkça yer almıştır.
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
" KADIN İÇİN BEKLEME SÜRESİ NEDİR? BEKLEME SÜRESİ NASIL KALDIRILIR? YABANCI MAHKEMECE VERİLEN BOŞANMA KARARINA GÖRE KADININ BEKLEME SÜRESİ NASIL HESAPLANIR? " başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av. Burçin Özenli Çabuk' a aittir ve makale, yazarı tarafından (http://www.ozenlicabuk.av.tr) internet sitesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
